jaarverslag

jaarverslagen 2017

In 2017 ontving het museum 6718 bezoekers, verdeeld in de volgende categorieën:

• naar woonplaats: lokaal 28%, nationaal 60%, internationaal 12%.
• naar leeftijd: volwassenen 81%, kinderen 16%, onbekend 3%.
• schoolklassen: 3%.

Daarmee is het bezoekersaantal wel minder dan het topjaar 2016 (bijna 8.000) waarin de Watersnood 1916 een landelijke publiciteit kreeg, maar nog steeds ruim boven het streefgetal van 6.000 bezoekers per jaar.

De tramtentoonstelling die we in samenwerking met de Stichting Blauwe Tram gepresenteerd hebben was in alle opzichten succesvol. De tentoonstelling richtte zich specifiek op bezoekers uit onze regio en die kwamen dan ook, niet alleen uit gemeente Waterland maar ook uit andere plaatsen die ooit langs de tramlijn lagen zoals Volendam, Edam en

Purmerend. Voor oudere bezoekers veel nostalgie. De jongere bezoekers (dat waren er veel) zagen datgene waar de ouderen het nog steeds vaak over hebben: ach…wat jammer dat dat trammetje…etc. etc. En ook zij riepen naderhand “Wat zou het leuk zijn als we dat trammetje nog hadden!”

Een van de hoogtepunten van 2017 was de viering van ons eerste lustrum als geheel vernieuwd Waterlands­museum de

Speeltoren op eind augustus. Met 37.000 bezoekers sinds de opening in de zomer van 2012 op de teller, een feestje waard. Het lustrum werd gevierd met taart en later met drankjes en hapjes zoals men een goede verjaardag behoort te vieren. Iedereen was welkom, gratis uiteraard, ruim 140 mensen gasten genoten van ons feestje. In de middag kwamen vooral kinderen maar toch ook een flink aantal volwassenen. In de avond waren er in de diverse museumzalen muzikale optredens van Ilse Raasing, de O´Branons, Rob en Maaike en van het Operakoor van Wiebke Göetjes die, begeleid door de Polyphone, onze 19e-eeuwse speeldoos, enkele aria’s zongen. Een vrolijk muzikaal experiment.

In de kunstzaal werden na de tramtentoonstelling twee tentoonstellingen hedendaagse kunst en fotografie gepresenteerd. De fotograaf George Maas toonde prachtig, wat surrealistisch werk met modellen die in storm en wind poseerden omhuld door een wit laken of met over hun hoofd doeken waarop een ander gezicht was afgedrukt. Zo ontstonden poëtische windsculpuren. Daarna kwam Reinier Lagendijk, een kunstenaar die de natuur als onderwerp heeft maar diezelfde natuur ook manipuleert zodat er vreemde groeivormen ontstaan. De tentoonstelling heette dan ook de "Anarchistische Tuinman".

In november 2017 openden wij de nieuwe wintertentoonstelling waarin voor het eerst belangrijke delen van de collectie van Maurits Hoek te zien waren. De collectie Hoek werd enkele jaren daarvoor aangekocht door VOM (Vereniging Oud Monnickendam) in samenwerking met het museum. De tentoonstelling “Stille getuigen vertellen hun verhaal” toonde origineel materiaal uit de 16e tot 18e eeuw zoals prenten, oude kaarten en unieke documenten onder andere de Handvesten en Privilegiën, Ordonnantiën van het oude Weeshuis en de officiële stukken van de drooglegging van de Purmer.

Op museaal gebied was er in 2017 ook een belangrijke samenwerking met diverse musea rondom de Zuiderzee. Dit project startte al vorig jaar met als belangrijkste trekker het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen en als experiment gefinancierd door de Mondriaanstichting. Ons museum was een van de eerste deelnemers. In 2017 resulteerde de samenwerking in een tweetal reizende tentoonstellingen:

• de één over klederdrachten (Jong gekleed, oud gedaan)
• en de ander over boten en visserij (Boten bij de Vis).

Aan de laatste tentoonstelling hebben wij een bijdrage kunnen leveren en in 2019 zal deze reizende expositie ook bij ons in Monnickendam te zien zijn.

Zoals ook in de voorafgaande jaren organiseerden wij in de diverse kortere vakanties weer kinderactiviteiten die zich in een blijvende populariteit mogen verheugen. Voor de tweede keer kregen wij de eer om de Goedheiligman een slaapplaats te mogen bieden in de Juniorzaal. Als tegenprestatie bezocht de Sint het museum enkele malen om vele Waterlandse kinderen te begroeten en alle tekeningen en knutsels die ze daarvoor in het museum hadden gemaakt, in ontvangst te nemen.

Na de nodige vertragingen en bijstellingen tijdens de montage en het proefdraaien werd begin 2017 het carillon weer

foutloos aan de praat gekregen en kon de rest van het jaar weer vrolijk zijn klokkenspel laten klinken en de riddertjes hun dappere rondjes laten draaien.

Historisch genootschap De Blauwe Tram verzorgde samen met Geert Titsing een lezing over de tram. Ook Maarten Frankenhuis was weer van de partij, ditmaal met een boeiend verhaal waarin de herkomst van de mens centraal stond. De organisatie van de lezingen was in handen van de Stichting Vrienden.

In de wintermaanden trok de wekelijkse filmavond met veel historische beelden van de Waterlandse tram maar ook van

andere beroemde tramlijnen in den lande, steeds weer veel publiek.

Er is een nieuw promotiefilmpje gemaakt om in de entree het publiek te verleiden vooral naar binnen te gaan. De website van het museum werd geheel vernieuwd en is nu ook automatisch ‘responsive’ voor ander (social) mediagebruik zoals smartphones en tablets. Verder kreeg het museum weer veel aandacht in de diverse media. De samenwerking met de regionale media leverde ons veel free publicity op. “Ons Streekblad” plaatst om de zoveel weken een column “Uitgelicht: Waterlandse Museumschatten” waarin wij een voorwerp uit de collectie met een verrassend verhaal combineren. Inmiddels zijn er 25 columns verschenen. Ook werd sociale media actiever ingezet zoals Instagram en Facebook.

Veel aandacht werd besteed aan de verdere verwerking van de Hoek collectie. De eindselectie van alle voorwerpen die een plaats verdienden in de museumcollecties en opgenomen moesten worden in het AdLib registratiesysteem is in 2017 voltooid. Daarnaast is de grote boekcollectie van Hoek geïnventariseerd en deels opgenomen in de boekcollectie van het museum. Ook zijn belangrijke onderdelen, vooral algemenere boeken en verslagen ondergebracht in het

Waterlands Archief.

Er kwamen enkele nieuwe aanwinsten bij zoals een platte wijnfles uit de VOC-tijd en een gewichtje uit 1723, gevonden in de tuin van Fred Boot uit Uitdam, tevens de schenker. Van de heer Mol kregen we een fraai aanzetstaal van zijn vader Hendrik Mol die begin 20ste eeuw enige faam had als Bokking Heintje omdat hij vis verkocht in Amsterdam maar later

slager werd. Van mevrouw Kelderman kregen we een fraai versierd muziekblad uit 1766 ter ere van Willem V, een compositie van Jacob Reinders, organist en klokkenist te Monnickendam. Mevr. Klaasen-Bos schonk ons een geheel gave grote ansjovispot. C. de Haan gaf een delicaat tegeltje uit een huis op het Noordeinde met een subtiele afbeelding van een zwangere vrouw. Mevr. Van Zanten schonk ons een oude drankwetvergunning voor Jacobus Bloem uit 1919. Verder werden er veel boeken, kranten en andere papieren documenten ingebracht door enthousiaste Waterlanders.

Met de Stichting Blauwe tram werden enkele doublures onderling geruild. Zo kreeg het museum een prachtig reclamebord voor zomeruitjes van de NZH met als tekst ´De klokken galmen luid´, en met een afbeelding van de Speeltoren. Van het Zuiderzeemuseum kreeg het museum twee meerjarige bruiklenen, een model van een haringbuis EH 235 en een fregatschip. Van Hernand Jansen kwam er een model viskotter en een mosselkotter ter verversing

van de oudere bruiklenen in de botenpresentatie. Van Hakvoort kwam een nieuw modeljacht: de Mirgab VI.

Met steun van de Stichting Vrienden werden twee langdurige bruiklenen aangekocht van de bruikleengevers: het grote

bottermodel op de Water en Landzaal en twee pelgrimsinsignes in de Historiezaal.

61 vrijwilligers (inclusief de 8 dagcoördinatoren), 33 overige vrijwilligers die incidenteel of meerdere keren per jaar bijspringen op bv technisch gebied, 8 museumgidsen (inclusief 5 mensen die ook bij de vrijwilligers meegeteld zijn), 9 bestuursleden (waarvan 7 ook dagcoördinator zijn).

Voor de scholing van de vrijwilligers zijn in de winter twee scholingsbijeenkomsten gehouden. In november bezochten 48 vrijwilligers de jaarlijkse feestavond.