Monnickendam gered van de sloophamer

 75 jaar Vereniging Oud Monnickendam 


Ter viering van het 75-jarig bestaan van Vereniging Oud Monnickendam (VOM) hebben wij de tentoonstelling ‘Monnickendam gered van de sloophamer’ samengesteld. De tentoonstelling laat in woord en beeld zien wat de plannen tot stadsvernieuwing in de jaren zestig inhielden en welke vooraanstaande rol VOM speelde in het behoud van het oorspronkelijke karakter van Monnickendam.

Wederopbouw

Overal in Nederland werden na de Tweede Wereldoorlog voor de Wederopbouw plannen gemaakt voor het vernieuwen van de steden. Ook voor Monnickendam werden grote plannen ontwikkeld, met als centraal thema het bevorderen van het autoverkeer door de oude stad door middel van doorbraken, wegverbredingen en veel parkeerruimte. Stedenbouwkundig ingenieur H.T. Vink – bekend van Hoog Catharijne - werd door de gemeente aangetrokken om een samenhangend plan te ontwikkelen, ook voor de sanering van het in slechte staat verkerende woningbestand.

Beschermd stadsgezicht 

In de loop van de jaren zestig nam het verzet tegen de ingrijpende sanerings- en bestemmingsplannen meer en meer toe, tegen de aanvankelijk brede steun vanuit de politiek in. VOM speelde daarin een doorslaggevende rol, onder leiding van secretaris en later voorzitter mr. Paul Stoffels. Er werden in 1967 meer dan 1.000 bezwaarschriften ingediend tegen de plannen van de gemeente. De gemeenteraadsverkiezingen van 1970 leidden tot een aardverschuiving, de tegenstanders verkregen in de raad een ruime meerderheid. Het gevaar was voorgoed gekeerd toen in 1970 door de Rijksoverheid werd besloten om Monnickendam de status van beschermd stadsgezicht toe te kennen.

 

Verschil tussen vroeger en nu

De stedenbouwkundige geschiedenis van Monnickendam is exemplarisch voor wat zich in de afgelopen decennia heeft afgespeeld in vele kleinere steden in heel Nederland. Op de tentoonstelling laat een animatie zien wat uitvoering van de plannen voor de stad zou hebben betekend. De strijd tussen (politieke) voor- en tegenstanders in de jaren zestig wordt duidelijk in onder meer videoportretten van enkele betrokkenen. Er wordt op een twaalftal muurborden ingegaan op specifieke plekken in de stad, door het verschil te laten zien tussen vroeger en nu. Speciale aandacht ook voor het Waterlandsmuseum de Speeltoren dat door de inspanning van VOM in 2012 geopend kon worden.

 

De tentoonstelling 'Monnickendam gered van de sloophamer' is tot en met 26 oktober 2025 te zien.

Zondagmiddaggesprekken

In het kader van de tentoonstelling Monnickendam Gered van de sloophamer worden drie zondagmiddagen georganiseerd met sprekers die met u als publiek van gedachten gaan wisselen over de belangrijkste thema's van de expositie. Het zijn informele bijeenkomsten, telkens vanaf 15.00 uur in het museum. U bent van harte welkom op de volgende data.

 

Op 7 september is Simon Verbeek te gast. Hij zal nader ingaan op de gemeentelijke plannen die er in de jaren zestig waren voor de sanering en verbetering van de stad. Hoe verhielden die plannen voor het oude centrum zich tot de gewenste stadsuitbreiding? Welke rol speelde VOM bij het verzet tegen de sanering en de verkeersmaatregelen.

 

Op 21 september is Frans Fontaine onze gast. Hij was de trekker bij de realisering van Waterlandsmuseum de Speeltoren. Dat was bepaald geen eenvoudige klus. Maar het resultaat mag er zijn. Hoe is dat zo goed gelukt?

 

Op 12 oktober gaat Klaas Roos nader in op een aantal specifieke restauratieprojecten. Hoe was het monumentenbeleid van de gemeente, wat was de rol van VOM? Welke beeldbepalende huizen en andere gebouwen konden worden behouden?De gesprekken vinden plaats in een informele gezellige sfeer in de Kunstzaal van het museum, temidden van de tentoonstelling. U betaalt slechts de entree van 7,50.

 

Aanmelden kan per mail op info@despeeltoren.nl, met de opgave voor welke middag u belangstelling hebt. Wacht niet te lang, want vol is vol.


tentoonstellingen

Er is veel te zien in ons museum, de tentoonstellingen zijn verdeeld over vijf zalen. 
Overzicht tentoonstellingen >


openingstijden & prijzen

Openingstijden, prijzen en toegangsinformatie.

Een gezinskaart hebt u al voor 15,00 euro.